Elskar god stemning

Muchacho & Los Sobrinos har eit forrykande show å by på. (Foto: Marianne Lystrup)

Me var med ‘Gutungen og nevøane’ på tur til Sandane. Skal helse og sei at det var liv i bussen!

Frå heite Barcelona kjem dei ni dansande, syngande og spelande sigøynarane – ja dei har ikkje problem med den nemninga, dei er byrge for tradisjonen sin. Namnet ‘Muchacho & Los Sobrinos’ kjem vi attende til. Oppdraget for Førdefestivalen er deira fyrste møte med Skandinavia og dei gjev seg reint over av lovord om den vakre naturen, venlege mottakinga og kor profesjonell festivalen er. Og Ingrid Risnes som er frivilligevertinna deira, har dei trykka til sine varme, tatoverte bryst. Ho ordnar opp når det er noko dei treng, og gjeter dei venleg men fast inn i bussen når det er på tide å dra.

 

Enrique Serviole sikrar seg gode minne om vakker vestlandsnatur. (Foto: Marianne Lystrup)

Skjønt det er ikkje alt Ingrid klarar å ordne. Varmen som har lagt seg over Førde desse fyrste festivaldagane til dømes, kan bli i meste laget jamvel for spanjolar, når bussen ikkje har luftavkjøling. Men problem er til for å syngjast vekk, verkar det som. Vi er ikkje før komne på hjul, så set dei i gang. Det er heller ingen sure miner for at dei skal bli ‘overvaka’ av ein journalist på turen – eg blir entusiastisk ynskt velkommen med ein song. Fleirstemt og med mykje improvisasjon fløymer det over meg, til taktfast akkompagnement av ‘palmas’ – som ikkje er svinging med palmegreiner, men nemninga på den heilt spesielle klappinga som er ein essensiell del av deira musikktradisjon.

Sjå så fine bilete eg fekk tatt! (Foto: Marianne Lystrup)

Det tek ein times tid å køyre frå Førde til Sandane, men Miguel, Sam, Jack, Jonathan, Juan, Antonio, Alba, Enrique og Raquel kastar han ikkje bort med keisemd. Dei pratar, syng, leikar seg med mobiltelefonane sine og ber seg over den flotte naturen som kjem til syne utanfor vindauga på bussen. Bakerst har Enrique Serviole, som er veslebror til leiaren i gruppa, han dei kallar Muchacho – gutungen – funne fram ein gitar som han sit og øver på. Hans rolle er elles å dansa, klappa og å spela på kubjølle.

Enrique Serviole lærer nokre knep av Sam Mosquetón medan bussen et seg fram mot Sandane. (Foto: Marianne Lystrup)

Men i denne gruppa er det eit poeng at alle kan fylla fleire roller. Det er ein arv frå miljøet dei er sprunge ut av: det frodige sigøynarstrøket i Reda la Cera i Barcelona. Opplæringa skjer ved at ungane heng kring dei som er eldre og kan meir, og slik plukkar dei opp litt her og litt der, som dei sidan utviklar til sitt eige.

Muchacho er leiaren i gruppa. Han heiter eigentleg Miguel Serviole, men kjenner seg som Muchacho, som tyder 'gutungen'. (Foto: Geir Birkeland)

Det er også her gruppa har namnet sitt frå. Leiaren Miguel Serviole er no ein vaksen kar med gråstenka skjegg og markert fjes, men ein gong var han ein liten gut som sprang i gata og song i kyrkjekoret i lag med dei andre. Bestemora kalla han berre ‘gutungen’, og slik vart namnet hengande ved han. «Muchacho er meg. Miguel er berre han her», seier han skjelmsk og stiller seg opp klar til profilfotografering som ein forbrytar.

Så var det resten av gruppa – Los Sobrinos. Dei er sjølvsagt ikkje nevøane hans alle i hop, men dei tok namnet for å hinte til at dei alle kjenner seg som skyldfolk. Sume av dei er det òg, medan resten er leikekameratar frå lang tid attende og kjenner seg i slekt.

Jack Jean Tarradellas filmar dei andre i gruppa. Kjekt å ha i desse internettider! (Foto: Marianne Lystrup)

På Byrkjelo stoggar me for ei lita tissepause, men så kjapt gjort er det ikkje, for her er det då supert å skyte litt video! Songaren og perkusjonisten i gruppa, Jack Jean Tarradellas, er ein kløpper med kamera, og gruppa set yre i gang med song, dans og abligøyer i det nye landskapet.

Jajaja, me kjem! Skal berre ta ein liten selfi fyrst! (Foto: Marianne Lystrup)

Men Gloppen Hotell i Sandane er målet, og Ingrid gjeter oss inn att i bussen. Vel framme veltar me sveitte men glade ut av doningen. No ventar rigging og lydsjekk, jamvel om det kunne verke freistande å slå seg ned ved borda i hagen med noko kaldt i glaset, slik dei har, gjestene som sit der.

– Eg er svolten, seier Raquel Vicente. Det er lenge sidan lunsj, men det er ikkje lagt opp til mat før etter konserten, som skal byrje klokka åtte. Ingrid finn ei løysing, og kjem med ei diger plate ekte norsk mjølkesjokolade som dei deler. 

Litt mellommat trengst. Artistvert Ingrid Risnes har råd for det meste. (Foto: Marianne Lystrup)

Scenen er lita. Korleis kan dei få albogerom oppå der, alle ni – til dansing dess meir? Jau, som nemnt – med song går det meste bra. Dei riggar og ordnar og dansaren Raquel sjekkar lyden i golvet med dei raude skorne sine. På linoleumen let det som å trakke i myr, men på den svarte sceneplattingen får ho svar når ho spelar med føtene. «Dette gjer meg lykkeleg», smiler ho nøgd. Ho lyfter opp kjolen, og dansar så dei raude skorne med kraftige, høge hælar smell som mitraljøser.

Då er alt klart til konsert. ‘Gutungen og nevøane’ går til eit opphaldsrom for å vente dei siste minutta.

Publikum er lite, men entusiastiske. (Foto Geir Birkeland)

Men kvar er køen av folk som vil kjenna heftige rytmer i sommarkroppen? Klokka passerer åtte, og det sit berre omlag like mange i salen som det er venta artistar på scenen. Dette kan bli retteleg eksklusivt. Nokre minuttar over, sig det inn litt fleir, men framleis er det god plass. Eg sit og gruar for korleis det blir for bandet når dei kjem og får sjå så få i salen.

'Gutungen og nevøane' kosar seg glugg på scenen og deira entusiasme smittar over på oss i salen. (Foto: Marianne Lystrup)

Men kva var det eg nemnde? Alt løyser seg med song! Dei let seg ikkje merke med at publikum er lite. Og eg skjønar fort at det er slik som songaren og klapparen Alba Bioque fortel meg etter konserten – at dei har det like gildt om det er mange eller få som høyrer på. Løyndomen er at dei har det så moro saman på scena. Dei rett og slett elskar god stemning, så om han ikkje er der, lagar dei han…

Enrique Serviole får folk med seg i dansen. (Foto: Marianne Lystrup)

Det tek ikkje mange taktene før dei har greid å smitte oss med entusiasmen sin og det er tydeleg at fleire blant publikum er takksame når Raquel kjem og hentar oss opp på golvet for å danse. Dette er musikk som det er naturleg å røra seg til.

Raquel Vicente (som held dansekurs i Rumba Catalana på fredag) og Alba Bioque er nokre råskinn på 'palmas' (Foto: Geir Birkeland)

Songane til Muchacho handlar mykje om det gode livet og om kjærleik sjølvsagt. Men han skriv òg litt forsiktig samfunnskritiske songar. Ein av dei handlar om dei nifst stigande bustadprisane i Barcelona som gjer at unge folk ikkje har råd til eige husvære og blir buande heime hjå foreldra i lange tider. Men han kler kritikken i humor. Det er trass alt høg party-faktor på musikken deira. Du kan sjå ein video kring denne songen på Youtube.

El Alquiler: https://www.youtube.com/watch?v=Via-R6IX4NA)

Muchacho brukar gitarkassa til perkusjon. (Foto: Marianne Lystrup)

Stilen dei nyttar, heiter katalansk rumba, og dei har lært av den beste, den legendariske Peret, som dei spela saman med før han døydde. No er dei sjølve ein av dei fremste eksponentane for denne stilen, som er kjenneteikna av høgt tempo, karakteristisk dobbel-klapping, diverse kongas og bongos og andre greier som kan lage rytme, samt fleire gitarar som blir trakterte på heftig, raspande plekter-vis. Her er det ikkje noka stillferdig ‘Oslo-picking’. Og at også ei gitarkasse kan vera eit spanande rytmeinstrument, syner Muchacho i ein solo der han lokkar fram eit utal av effektar med berre hendene på kassa.

Etter eit forrykande ekstranummer, der Raquel og Enrique dansar med publikum, er det slutt. Dei er sugne på røyk. Og respons. Og mat. Og dei lurer fælt på kvifor så få ville kjøpe plata dei hadde med, den einaste dei har gitt ut så langt: Carabutsí. Strøymetenestene har jo fått mykje større makt i Noreg enn i dei fleste andre land, men det er ikkje så lett for dei å vita.

Når me i elleve-tida er vel ombord i bussen att, skulle ein tru at musikarane var fullstendig pumpa og ville liggje som slakt i setene bortetter. Neinei! No tek det heilt av. Ein av dei set i gang med ein rytmegroove i bussmikrofonen, og det blir signal til andre, som slenger seg på med song og klapping. Snart er heile bussen i kok. Den eine etter den andre syng kommentarar til det som har skjedd, det me ser ut av vindauget eller berre eitt eller anna han kjem på, og andre svarar. Og heile tida denne ville klappinga, så hissande at den må kunne henta folk ut av koma. Det er den villaste stevjinga eg har høyrt i mi levetid og eg kjenner at eg kan hende er litt sigøynar eg og.

Fredag held dei dansekurs og laurdagskvelden er det konsert på Larris Scene. Då kan jo alle dei i Sandane som ikkje kom til konserten der, koma over til Førde og få seg litt musikalsk feber.

Marianne Lystrup

ml@skriveliv.no